بیوگرافی شاه اسماعیل دوم (پادشاه صفویه) و بررسی سیاست ها
بیوگرافی شاه اسماعیل دوم از سری مقالات افراد مشهور درسایت انیشتن است که مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت .در پایان با نوشتن نظر، کمبود ها رو با ما به اشتراک بزارید.
شاه اسماعیل دوم بعد از فوت پدرش شاه طهماسب به حکومت رسید و سومین حاکم از سلسله ی صفویان و حکومت ایران را به دست گرفت
حکومت ایشان بر ایران حدودا یک سال و نیم بود. شاه اسماعیل دوم پیش از آن که به حکومت برسد شاهزاده های مدعی بر حکومت و تعدادی از رقیبان را به قتل رساند.
سیاست های مذهبی شاه اسماعیل دوم به سود حکومت صفوی نبود و با رفتار خاص او بر سیاست مذهبی باعث شد که یک سال و نیم از حکومت وی بر ایران ایشان را مسموم و از بین ببرند.
هر آنچه لازم است در مورد شاه اسماعیل دوم بدانید:
- شاه اسماعیل دوم که بود؟
- زندگینامه شاه اسماعیل دوم
- قلعه قهقهه شاه اسماعیل دوم
- شاهنامه شاه اسماعیل دوم
- عاقبت شاه اسماعیل دوم
شاه اسماعیل دوم کیست؟
شاه اسماعیل دوم ، سومین شاه سلسله صفویان بود که توانست به مدت محدودی بر ایران حکومت کند.شاه اسماعیل فرزند شاه طهماسب اول بود.
دلیل نگرانی شاه طهماسب بخاطر از دست دادن تاج و تخت و همچنین توطئه هایی که اسماعیل دوم بر ضد دولت عثمانی انجام می داد تصمیم گرفت که اسماعیل را به هرات راهی کند تا از تاج و دربار دور شود با این تصمیم شاه طهماسب، هرات به حکومت اسماعیل دوم در آمد اما همچنان دست بردار از کار های خود نبود.
به دستور اسماعیل میرزا در هرات سپاهی گردآوری شد و به عثمانی ها لشکرکشی کرد در همین حین لشکرکشی اسماعیل دوم به عثمانی ها باعث پیروزی او شد به سبب این پیروزی ، شهرت زیادی برای اسماعیل میرزا به ارمغان آمد.
ایران به لطف شاه طهماسب، در دوره ی صلح با عثمانی ها به سر می برد لشکرکشی هایی که توسط اسماعیل دوم صورت گرفته شده بود به نفع شاه طهماسب نبود،شاه طهماسب ناراضی از شهرت و عیاشی های او. اسماعیل دوم به دستور پدرش در زندان قهقهه حبس شد.
پیشنهاد می کنم این رو از دست ندی: زندگینامه کوروش کبیر
شاه اسماعیل از منکرات و زشتی ها دوری نمیکرد،حتی با وجود اینکه ایشان به مذهب شیعه اعتقاد داشت ولی آن را زیاد حمایت نمیکرد،در ابتدای حکومت شاه اسماعیل دوم علما از دخالت دینی در سیاست قدغن شده و حتی برخی از آن ها به زندان انداخته شدند.
شاه اسماعیل دوم توسط منابعی که از عصر صفویه موجود است شیعه مذهب بود اما بیشتر حمایت ایشان از روحانیون سنی مذهب بود،در زمان حکومت شاه اسماعیل کشور در امنیت بوده و هیچ جنگی در آن دوران صورت نگرفته است.
در زمان حکومت وی دسترسی بزرگان قزلباش از مقامات کشور و لشکر برداشته شد و جای آنها توسط جوان های کم تجربه گرفته شد شاه اسماعیل دوم با قزلباش ها رفتار نیکی نداشت،گرایش او به تسنن و شخصیت خشن شاه اسماعیل موجب شد برخی از سران قزلباش توطئه هایی علیه حکومت بر پاسازند.
همچنین پری خانم، خواهر با نفوذ شاه به دستور بردارش شاه اسماعیل دوم از امور سیاست مملکت و پادشاهی منع و تحریم شد.
در عصر پادشاهی اسماعیل دوم برای نخستین بار نماد خورشید و شیر که طلایی رنگ بودند روی پرچم ایران نقش بست و به عنوان پرچم رسمی ایران تا پایان سلسله ی صفوی قرار گرفت.
بیوگرافی شاه اسماعیل دوم
شاه اسماعیل در سال۹۴۰ هجری متولد شد،وی تا رسیدن به ۲۰سالگی به فراگیری علم و دانش و اموزش فنون جنگ مشغول بود،درحالی که در نوجوانی به سر میبرد درجنگ های نظامی نیز حضور داشته است.
اولین تجربه جنگ او به از پا انداختن(القاص میرزا)حاکم شروان بود پس از پیروزی اسماعیل میرزا، القاص میرزا به عثمانی پناه آورد
شاه اسماعیل دوم در دوره حکومت پدرش شاه طهماسب با سلیمان قانونی در جنگ بود که نتیجه این جنگ ها،موجب به دست آمدن پیروزی های زیاد در آناتولی شد که به محبوبیت وی افزود.
توانایی و شجاعت اسماعیل در میدان نبرد به قدری زیادبود که مردم آرزوی پادشاهی وی را داشتند،شاه طهماسب می شنید که مردم آرزوی پادشاهی اسماعیل میرزا را در دل دارند و بخاطر این موضوع نگران می شد.
انعقاد پیمان آماسیه اسماعیل دوم حاکم هرات و خراسان شد اما به سبب پیشرفت های که داشت پدرش شاه طهماسب از قدرت گرفتن بیش از حد او ترسیده و او را در قلعه قهقهه زندانی کرد.
در آن دوران زندان قهقهه یک زندان سیاسی شمرده می شد و کسانی که برای سلسله و حکومت صفوی خطر آفرین بودند در آنجا نگهداری میشد
شاه طهماسب صفوی از ترس کودتا شاه اسماعیل دوم وی را از پایتخت دور و حاکم هرات کرد
شاه اسماعیل صفوی از صلح با عثمانی ها خشنود نبود و دست به اقداماتی در این باره زد اقدامات و دخالت ها باعث شده بود که شاه از ایشان ناراضی و در زمینه ایجاد کودتا و رسیدن به حکومت بدبین باشد.
اکثر درباریان و مقامات از قدرت گرفتن اسماعیل دوم هراس داشتند و تلاش میکردند شاه را بیشتر بد بین کنن یکی از کسانی که شاه طهماسب را بیشتر علیه اسماعیل دوم تحریک می کرد (معصوم بیک) بود
معصوم بیک لله حیدر میرزا، برادر اسماعیل بود و تلاش میکرد که از فرصتی برای ضربه زدن به اسماعیل دوم استفاده کند تا حیدر میرزا به حکومت برسد،دسیسه های او باعث شد شاه نسبت به اسماعیل دوم بدگمان شود و اسماعیل میرزا و فرزندانش زندانی شدند و تا پایان پادشاهی طهماسب در زندان قهقهه به سر بردند.
با فرا رسیدن مرگ طهماسب اختلافات زیادی بر سر سلطنت بین جانشیان به وجود آمد، در این میان درباریان به دو گروه تقسیم شدند گروه اول شامل استاجلو ها و گرجی ها می شدند که حامیان حیدر میرزای ۱۷ ساله بودند و گروه دیگر هم توسط پری خانوم دختر شاه طهماسب صفوی اداره میشد و خواستار پادشاهی اسماعیل دوم بودند.
خبر مرگ شاه طهماسب توسط پری خانوم به اسماعیل دوم داده شد و اسماعیل دوم با طرفداران از زندان فرار کرد و به سمت قزوین به راه افتاد.
در بین راه گروه دیگری نیز به حامیان اسماعیل دوم اضافه شد. اسماعیل میرزا بر علیه حیدر میرزا جنگی به راه انداخت و او را به قتل رساند و به این صورت همه چیز برای ورود شاه اسماعیل به قزوین فراهم گردید و او به قصر خود وارد شد و حکومتش را شروع کرد.
قلعه قهقهه شاه اسماعیل
قلعه قهقهه در دوران صفویه به عنوان زندان سیاسی مورد استفاده قرار میگرفت این قلعه مکانی سلطنتی شمرده میشد و برای امان نگه داشتن و نگه داری خزائن مملکت و نوعی دژ دفاعی هم به حساب می آمد، همانطور که در زندگی نامه شاه اسماعیل دوم خواندین اسماعیل میرزا در سال ۹۶۴ هجری قمری در آنجا زندانی شد.
به دستور شاه طهماسب،پدرخواستار این شد که خود شخصا از او مواظبت کنند که امکان فرار نداشته باشد. خواست قلبی برخی از افراد قزلباش ها این بود که اسماعیل میرزا نائب السطنه باشد زیرا محمد خدابنده با بیماری به سر میبرد.
ثروتی توسط شاه طهماسب در قلعه قهقهه پنهان شده بود که ارزش آن ۶۰۰شمش طلا و ۶۰۰شمش نقره بود. و ناگفته نماند که در حال زندانی بودن شاه اسماعیل دوم در قلعه چندین شمش ناپدید شد.
حبیب بیگ استاجلو که رئیس قلعه بود ناپدید شدن آن شمش ها را به طرفداران شاهزاده اسماعیل لقب داد.شاه اسماعیل دوم نیز بابت دزدیدن شمش ها دختر حبیب بیگ استاجلو را دزد خواند و تهمت وارده به خود را اینگونه دفع کرد.
در همین حال خبر این موضوع به گوش شاه طهماسب و پایتخت رسید،،به دستور شاه چهار نفر از قزلباش ها به قلعه قهقهه فرستاده شدند و پیگیر این ماجرا باشند و نیز خزانه توسط آن چهار نفر به قزوین انتقال پیدا کند.
قلعه قهقهه یک زندان سیاسی محسوب میشد و خزانه دولت صفوی نیز در همان جانگهداری میشد
زمانی که ماموران به پایتخت برگشتند وضعیت آنها در مجلس شاه به بحث تبدیل کشیده شد و نیز به مقام شاه اهانت کردند.
در نهایت آشکار شد که اسماعیل میرزا، شمش ها را به صوفیان تبریز فرستاده است تا این قوم را با دادن این شمش ها به سمت خود بکشاند تا هم لشکر خود را قوی تر کند و هم در دورانی که در زندان است و دستش از همه جا کوتاه است، صوفیان بتوانند شاه طهماسب را بکشند تا شاه اسماعیل زودتر از بند آزاد شود .
حبیب بیگ استاجلو بخاطر رفتار ناخوشایند با شاه اسماعیل دوم از سمت مسوول قلعه قهقهه کنار گذاشته شد و فردی مناسب جای او را پر کرد، حاکم جدید قلعه ، طایفه ای حدود ۱۰،۰۰۰خانوار داشت که تمامی آن ها را به تصرف قلعه قهقهه برد و توانست آن را فتح کند.
شاه از ترس آنکه شاید فرزندش شاه اسماعیل توسط طایفه استاجلو آسیب ببیند. برخی از قورچیان مورد اعتماد خود را به قلعه قهقهه فرستاد تا مراقب شاهزاده اسماعیل دوم باشند.
در همین حین افراد طایفه استاجلو مانع بیشتری برای قدرت نرسیدن شاه اسماعیل ایجاد کردند .گویا خود میدانستند با قدرت رسیدن اسماعیل طایفه آنها به کلی نابود خواهد شد.
شاهنامه شاه اسماعیل دوم
شاه اسماعیل دوم صفوی از شخصیت خلاق و خاصی برخوردار بود او هنر را دوست می داشت و شاهنامه ای ناقص و نصف کاره از خود به جا گذاشته است این شاهنامه از نظر زیبایی و هنر برابر با شاهنامه طهماسبی نیست.
اما ویژگی های از شاهنامه طهماسبی را دارا است،نگاره هایی که در شاهنامه شاه اسماعیل نهفته شده است از شیوه نو استفاده شده و از نگاره گذشته در اثر خود استفاده نکرده است.
شاهنامه شاه اسماعیل دوم در مقایسه با آثار دیگر آن دوره از عناصر ساده و محکمی برخوردار است و دارای رنگ آمیزی درخشان تری است در آن از رنگ های طبیعی برای رنگ آمیزی استفاده است.
نگاره نبرد رستم و دیو سفید از آثار نگارگری شاهنامه اسماعیل دوم است،در این شاهنامه محیط درام حکم فرما است که با قهرمان و خلاف آن تقویت شده است،رنگ هایی که در محیط و فضا آن استفاده شده است باعث پر رنگ تر شدن درام میگردد.
نگاره هایی که در این اثر به کارگرفته شده از دید سبک نگارگری مکتب صفویه را دنبال می کند. در آن تک نگاره استفاده شده و تعداد اندکی اندام به کارگرفته شده اما در داستان بیوگرافی شاه اسماعیل دوم توانست شاهنامه خوبی از خود به جا بگذارد.
سر انجام شاه اسماعیل دوم
شاه بعد از مدتی که در قلعه قهقهه محبوس بود به تریاک و حشیش وابسته شد و مصرف او در آن زمان هر روز بیشتر میشد .
در منابع تاریخی دلیل خاصی برای مرگ شاه اسماعیل دوم گفته نشده است و اعتقاد دارند مرگ او به طور کاملا طبیعی رخ داده است در حالی که بیشتر مورخان اعتیاد ایشان به مواد مخدر را دلیل مرگ او می دانند.
برخی دیگر عقیده دارن که پری خانوم خواهر شاه اسماعیل دوم در فلونیا شاه سم ریخته است و او در سن ۴۹سالگی توسط آن مسموم و فوت شده است.
پاسخ به سوال های متدوال:
شاه اسماعیل دوم کیست؟
شاه اسماعیل دوم سومین پادشاه از سلسله ی صفویه بود که یک سال و نیم بر تخت حکومت صفوی گذراند
چرا شاه اسماعیل در زندان قهقهه محبوس شد؟
پدرش شاه طهماسب از ترس قدرت گرفتن بیش از حد پسرش اسماعیل دوم و کودتای او علیه خود او را در قلعه قهقهه زندانی کرد
شاه اسماعیل چند سال در زندان به سر برد؟
ایشان ۲۰سال از زندگی خود را در زندان قهقهه سپری کرد.
سر انجام شاه اسماعیل چه شد؟
شاه اسماعیل دوم بر اثر اعتیاد به مواد مخدر و شاید بخاطر مسمومیت در گذشت.
امیدوارم از مقاله بیوگرافی شاه اسماعیل دوم بهره لازم را برده باشید. اگه نظری داری یا نکته ای دید شما جامونده برامون توی قسمت نظرات بنویس .
